Stresle Başa Çıkma

Stres Nedir?

Stres kişinin üzerinde hissettiği baskı ve gerginlik durumudur. Bu anlamda, günlük yaşamın bir parçası sayılabilir. Yaşadığınız stres her zaman zararlı değildir, hatta hafif derecedeki stres sizi harekete geçiren, enerji veren ve kendinizi geliştirmenize yol açan bir etken olabilir. Ancak stres düzeyiniz yüksek olduğunda verimliliğiniz düşebilir, yaşamdan aldığınız zevk azalabilir ve çevrenizle olan ilişkilerinizde sorunlar ortaya çıkabilir.

Çoğumuz stresin okul, aile, arkadaşlar, hastalık gibi dış etkenlerden kaynaklandığını düşünürüz ama aslında bu etkenler kendi başlarına stresli olaylar değildir. Onları stresli yapan, bizim yorumlarımız ve içsel tepkilerimizdir. İnsanlar farklı olayları stresli olarak yorumlayabilir ve strese farklı tepkiler gösterebilirler. Yani stres için belirleyici olan tek başına o dış etken değil, onunla kişi arasındaki etkileşimdir.

Stresin Varlığı Nasıl Anlaşılır?

Stres yaşamakta olduğunuzu size gösteren belirtiler dört grupta toplanabilir: duygusal, düşünsel, davranışsal ve bedensel. Bunlardan bir ya da birkaçını aynı anda yaşayabilirsiniz.

Duygusal Belirtiler:

• Endişe ya da sıkıntı hissetmeniz
• Korku duymanız ya da çabuk ürkmeniz
• Kendinizi değersiz, yetersiz, güvensiz ya da terkedilmiş hissetmeniz
• Alınganlaşmanız ya da sinirli oluşunuz
• Çabuk utanmanız

Düşünsel Belirtiler:

• Özgüven eksikliği içinde olmanız
• Unutkanlık yaşamanız
• Karamsar düşünmeniz
• Gelecekle ilgili olumsuz kurgularınız
• Zihninizin sürekli bir şeylerle dolu olması
• Sürekli hayal kurmanız, dikkatinizi toplayamamanız

Davranışsal Belirtiler:

• Önceleri kolaylıkla verilebildiğiniz kararları almada zorluk çekmeniz
• Kekelemeniz ya da diğer konuşma zorluğu yaşamanız
• Yüksek sesle gülmeniz ve sinirli bir ses tonuyla konuşmanız
• Nedensiz yere ağlamanız
• Sonuçlarını düşünmeden hareket etmeniz
• Dişlerinizi gıcırdatmanız
• Sigara, ilaç ya da alkol kullanımını artırmanız
• Kaza yapmaya eğilim göstermeniz

Bedensel Belirtiler:

• Ellerinizin ya da bedeninizin aşırı terlemesi
• Kalp atış ritminizin artışı
• Bedeninizin titremesi
• Sinirsel tiklerin ortaya çıkması ya da artması
• Boğaz ve ağız kuruluğu çekmeniz
• Kolayca yorulmanız
• Sık sık tuvalete çıkmanız
• Uyku (aşırı az ya da fazla) sorunu yaşamanız
• İshal, hazımsızlık ya da kusma gibi sindirim ve boşaltım sorunu çekmeniz
• Mide sancısı ya da başağrısının olması
• (Kadınlarda) Adet öncesi geriliminizin artışı
• Boyununuz da ve sırtınızın altında ağrı olması
• İştahınızı kaybetmeniz ya da aşırı yemeniz
• Çabuk hastalanmanı

Stresle Nasıl Baş edebilir siniz?

Genellikle kişiler stres altındayken bir çözüm üretmek yerine, içinde bulundukları durumun ne kadar kötü olduğunu, kolay kolay değişmeyeceğini düşünerek olayları zihinlerinde birçok kez canlandırır. Bu da onların kendini çaresiz ve edilgin hissetmesine neden olur.

Düşüncelerimiz ve bir olayı nasıl yorumladığımız duygu ve davranışlarımızı belirler. Çoğumuz bazı düşünce hataları yaparız. Örneğin, bir olaya dayanarak genellemeler yaparız, karşımızdaki kişinin ne hissettiğini ve ne düşündüğünü bildiğimize inanırız, mutluluğumuzun diğer kişilerin davranışlarına bağlı olduğunu düşünür ve onları değiştirmeye çalışırız. Halbuki enerjimizi başkalarını değiştirmek için değil kendimizi değiştirmek için harcarsak daha kısa zamanda sonuca ulaşabiliriz.

Öncelikle stresin yaşamınızın hangi alan(lar)ından kaynaklandığını ve o durumda belirgin olarak bizi neyin rahatsız ettiğini, hangi duyguları yaşadığımızı ve bu duygularımızla nasıl tepkiler verdiğimizi gözden geçirmeniz gerekir. Daha sonra da, yaşadığınız bu durumu değiştirmek için ne yapabileceğinizi düşünmeniz sorunun çözümünde önemli bir adım olacaktır.

STRESİMİZİ BİZ KONTROL ETMEZSEK O BİZİ KONTROL EDER …